منابع سوختي قديم و حال

منابع انرژي در قديم

پيش از آنكه مصرف نفت و مشقات آن فراگير شود سوخت منازل براى طبخ غذا و مصارف ديگر عبارت بود از درمينه وخليشه كه به آن هيزم يوشن هم مي‌گفتند و قيچ و گاهى كنده و چوب و طاق. هيزم خليشه و درمينه را از كوه ها جمع‌آورى و با طناب به صورت لنگه بسته از كوه تا جاده مالرو بر پشت خويش حمل و درجايى كه يار گيرشان مي‌توانست با يار رفت‌وآمد كند دو تا از آن لنگه‌ها را بر يك الاغ بار و براى فروش به شهر و آباديهاى اطراف مي‌آوردند.

منابع انرژي در حال

تجديد ناپذير

الف – سوخت هاي فسيلي

وقتي تنه هاي پوسيدهِ درختان و باقيمانده ي جانوران در زير گل و لاي، تحت فشار و دماي مناسب قرار مي گيرند به اين نوع از سوخت ها تبديل مي شوند كه به آن ها سوخت هاي فسيلي مي گويند. از مجموعه ي اين ماده ها مي توان زغال سنگ، نفت سفيد، بنزين، نفت گاز، روغن موتور، رنگ و . . . را نام برد. اين سوخت ها با توليد گازهايي مانند باعث آلودگي محيط زيست و گرم شدن زمين مي شوند

ب – سوخت هاي هسته اي

بر اثر واكنش نوترون با هسته ي برخي از اتم هاي سنگين مانند اورانيوم و توريم اين هسته به دو يا چند هسته ي سبك ترشكافته مي شود كه بر اثر آن گرماي بسيار زيادي توليد مي شود. به عنوان مثال انرژي حاصل از شكافت كامل 1اورانيوم معادل با انرژي حاصل از سوختن حدودزغال سنگ است

در يك راكتور هسته اي، ماده ي شكافت پذير در كوره اي بر اثر واكنش با نوترون شكافته مي شود. با گرماي حاصل مي توان آب را تبديل كرد و توسط بخار برق توليد كرد. از جمله مشكل هايي كه استفاده از اين سوخت ايجاد مي كنند مي توان به محدود بودن اين سوخت ها، شكل آماده سازي اين عنصرها براي فرآيند شكافت، پرتوزا بودن آن ها و پس مانده ي آن ها اشاره كرد

منابع انرژي تجديد پذير

اين منبع هاي انرژي تمام نمي شوند و معمولاً آلودگي به وجود نمي آورند. اينك به بررسي برخي از اين منبع هاي انرژي مي پردازيم

الف – انرژي خورشيدي

يكي از منبع هاي انرژي پايان ناپذير خورشيد است. انرژي اي كه زمين از خورشيد دريافت مي كند بسيار زياد است درهر ثانيه، هر متر مربع زمين حدود   انرژي از خورشيد دريافت مي كند. بخشي از انرژي خورشيد صرف گرم كردن زمين و جسم هاي روي آن مي شود. بخش ديگري براي فوتوسنتز در گياهان استفاده مي شود

يكي از راههاي بهره گيري از اين انرژي، آب گرم كن هاي با دماي كم است كه مي توان از آن ها در منزل استفاده كرد

روش ديگر بهره گيري از انرژي خورشيدي به كار بردن سلول هاي خورشيدي است كه نور را مستقيماً به الكتريسيته تبديل مي كند

با استفاده از آينه هاي مقعر بزرگ (كوره ي خورشيدي) براي متمركز كردن پرتوهاي خورشيد در يك ناحيه ي كوچك مي توان دماهايي تا حدود     توليد كرد

ب – انرژي باد

از انرژي باد مي توان براي توليد الكتريسيته، آسياب كردن آرد در آسياهاي بادي، بيرون آوردن از چاه و . . . استفاده كرد. در هر نيروگاه بادي كه براي توليد الكتريسيته ايجاد شده است، حدود 40 تا 100 توربين بادي وجود دارد. از جمله مشكل هاي اين توربين ها مي توان ايجاد سروصداي زياد و خراب كردن منظره ها نام برد

پ – انرژي امواج دريا

از افت و خيز موج هاي دريا مي توان توسط نوعي مبدل، انرژي الكتريكي به دست آورد

ت – انرژي هيدروالكتريك يا   برق آبي

با ايجاد سد آب در منطقه هاي پرآب در مسير رودخانه ها و منطقه هايي كه ميزان بارندگي زياد است و نصب توربين مي توان از انرژي پتانسيل گرانشي آب پشت سد براي توليد برق استفاده كرد

ث – انرژي زمين گرمايي

هر چه از سطح زمين به پوسته هاي داخلي آن مي رويم دما افزايش مي يابد. در ناحيه هاي مركزي زمين، دما آن قدر زياد است كه ماده به صورت مذاب وجود دارد

انرژي گرمايي كه در پوسته ي جامد كره ي زمين ذخيره شده است را انرژي زمين گرمايي مي نامند. منشأ اين انرژي، گدازه ها و واكنش هاي هسته اي در ناحيه هاي عميق زمين است.

وقتي از سطح زمين به طرف مركز آن حركت كنيم، دما به طور متوسط به ازاي هر   100 در حدود     افزايش مي يابد

ج – سوخت هاي گياهي يا بيومَس

محصول هاي زراعي مانند تفاله هاي دانه هاي روغني، بقاياي اين محصول ها مانند كاه، چوب، فضله هاي حيوان ها وفاضلاب هاي انساني مي توانند به عنوان يك منبع انرژي مورد استفاده قرار بگيرند. سوزاندن چوب و ساقه ها و برگ هاي گياهان از زمان قديم مرسوم است. همچنين بر اثر تخمير برخي سوخت هاي گياهي توسط آنزيم ها و يا تجزيه ي آن ها به وسيله ي باكتري ها در فضايي كه هوا نباشد، مي توان ماده هايي مانند الكل يا اتانول و گاز متان به دست آورد. زيست گاز مخلوطي از متان و دي اكسيد كربن است كه مي تواند به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گيرد